venerdì 15 giugno 2007

pitzinnos in sa gherra..

Sordados pitzinnos:situatzione e causas
Totu sas gherras de su mundu sunt dolore e pèrdida de cale si siat genia, ma una prus manna e perigulosa est cussa fata dae sos pitzinnos. Sunt prus de treghenta mìgia sos pitzinnos prus minores de degheoto annos chi sunt gherrende oe in su mundu. Su problema prus mannu est in s'Africa (in ue est istadu presentadu unu informe in Maputo chi faeddat de chentubinti mìgia sordados chi tenet prus pagu de degheoto annos, si narat finas chi b'at pitzinnos de deghe annos), in s'Asia,ma finas in America e in Europa unos cantos istados tenent in sas fortzas armadas issoro pitzinnos. Custos pòberos pitzinnos sunt semper in perìgulu mannu, tratados male, postos in presone, sena perunu ripsetu e, a bias, finas mortos si faghent carchi isballiu. Sunt reclutadas finas sas pitzinnas e a s'ispissu biolentadas. Pro esempru, in Etiopia, sas pitzinnas sunt su 25-30% de custos assòtzios macos gherradores. Custos segnores de sa gherra si nde afutint de sas Cunventziones de Ginevra. Pagu importat si pitzinnos de deghe annos ischint impreare armas automàticas perigulosas a beru comente un ak-47, issos nno pedint dinare e sunt cumandados comente buratinos. Meda de custos pitzinnos, andant a sa gherra comente boluntàrios, difatis sunt in su 1997 in sa Repubblica democràtica de su Congo dae bator mìgia a chimbe mìgia pitzinnos ant collidu s'invitu a s'arruolare. Est craru chi pro totu cussos pitzinnos chi abbarrant fertos o mutilados, sa mente e su corpus issoro sunt pro semper cumpromissos; issos sunt denutridos, malàidos a sa pedde e a dolu mannu malàidos de AIDS. A pustis de totu custu, bisòngiat de fàghere sos contos cun sa dificultade a intrare in sa sotziedade, a torrare in sas famìlias e in sas iscolas. Sos pitzinnos de sa gherra sunt semper pitzinnos chi tenent dificultades mannas. Fìgios separados dae sas famìlias (òrfanos) o chi tenent situatziones econòmicas e sotziales isvantagiadas (minorias ètnicas, pitzinnos de istrada) , ptzinnos chi bivent in logos de gherra. Custa est una birgòngia manna chi in su 2007 b'apant pitzinnos chui faghent sa gherra e duncas est pròpiu custu su mamentu chi totu sos òmines de bona boluntade e de paghe s'aunant pro defèndere custu sienda manna de s'umanidade chi sunt sos pitzinnos, pro èssere issos lughe de isperu in cada logu e pandela de sa paghe pro sos mannos de sa gherra.

1 commento:

antonalta ha detto...

Sos bratzos minde falan a s'intesa
de custos inumanos traficantes.
Ispero chi tziviles guvernantes
resessan de istudare tal'inchesa.

Ma l'ido trista, frimmare s'impresa
pro chi semus de arma frabicantes
e de tantos colores, guvernantes
chi dan'ajudos cun sa manu presa.

Isperamu chi chie ancora at coro,
ponzat in logos altos, zente digna,
pro s'ocupare de sa buja peste,

torrende a cussos fizos su decoro,
e chi los ghiet manu pius benigna,
fora dae cussa sambenosa este.